استفاده از برنامه‌ریزی خطی (Linear Programming) به منظور بهینه‌سازی هزینه غذا در طراحی رژیم غذایی برای بیماران کلیوی: یک مطالعه موردی روی دو غذای ترکیبی ایرانی

سابقه و هدف: برنامه‌ریزی خطی LP (Linear Programming) راهی آسان برای بهینه‌سازی هزینه غذا به صورتی است که مواد مغذی نیز تأمین شود. هدف از این مطالعه، اجرای LP به منظور طراحی یک وعده غذایی برای بیماران کلیوی به نحوی است که تمامی نیازهای اساسی تأمین شود و هزینه غذا نیز به حداقل ممکن برسد. مواد و روش‌ها: دو نوع غذای ترکیبی (شامل چلوخورش قورمه‌سبزی و چلوخورش قیمه بادمجان) انتخاب و مقدار اجزای تشکیل دهنده آنها از دستور پخت‌های رستورانی تهیه گردید. حداقل و حداکثر مقدار هر کدام از اجزای این دو غذا نیز تعیین شد. هزینه صرف شده برای تهیه هر یک از اقلام غذایی از فروشگاه‌های معتبر که قیمت‌هایی مطابق با قیمت‌های مصوب دارند، به دست آمد. میزان نیاز به انرژی، پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر لازم برای بیمار کلیوی که انتظار می‌رود با مصرف این وعده غذایی تأمین گردد مشخص گردید. برای اجرای LP از برنامه Microsoft Excel استفاده شد و قیمت‌های بهینه شده به گونه‌ای محاسبه گردید که نیازهای بیمار تأمین شود. یافته‌ها‌: مقادیر به دست آمده توسط LP برای اجزای تشکیل دهنده چلوخورش قورمه‌سبزی (گوشت، برنج، روغن، لوبیا، سبزی خورشتی و پیاز) و چلوخورش قیمه بادمجان (گوشت، برنج، روغن، لپه، پیاز، گوجه‌فرنگی، بادمجان و سیب‌زمینی) بین مقادیر حداقل و حداکثر تعیین شده بود.با مقادیر به دست آمده توسط LP، حداقل میزان انرژی تأمین گردید و مقادیر به دست آمده برای پروتئین، پتاسیم، فسفر و سدیم نیز کمتر از حداکثر تعیین شده بود. هزینه صرف شده برای غذا نیز توسط LP به حداقل ممکن رسید. نتیجه گیری: می‌توان از LP در راستای تنظیم وعده‌های غذایی ارزان‌قیمت برای بیماران کلیوی استفاده کرد. واژگان کلیدی: برنامه‌ریزی خطی، بیماری کلیوی، هزینه غذا، برنامه‌ریزی غذایی